Nasza miejscoweść
Zabytki

Oprócz atrakcji przyrodniczych w Pysznicy można spotkać miejsca upamiętniające historyczne wydarzenia, przykłady dawnej drewnianej zabudowy mieszkalnej, stare kapliczki i krzyże przydrożne. Te najbardziej znane to:

1. Drewniana kapliczka z I połowy XIX wieku w Olszowcu.
2. Kapliczka świętego Józefa z początku XX wieku.
3. Murowana plebania z 1906 roku.
4. Murowana kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej z 1910 roku.
5. Kopiec Grunwaldzki również z 1910 roku.
6. Figurka św. Jana Nepomucena.
7. Murowany Kościół Parafialny p.w. Świętego Krzyża zbudowany w latach 1926-1931.

1. Drewniana kapliczka w sołectwie Olszowiec pod wezwaniem Ducha Świętego i Św. Klary wybudowana została w XIX wieku. Inne źródła podają rok 1792. Jej fundatorem był Stanisław Wojciechowski. Kaplica, przypominająca kościółek jednonawowy z kruchtą i zakrystią, była pierwotnie kryta gontem. W głównym ołtarzu był obraz Matki Boskiej Śnieżnej, stąd też, niektóre źródła podają ją jako kaplicę pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej. Wysoką wartość historyczną mają iluzoryczne malowidła na ścianach i suficie kapliczki, a także wiszące obrazy o niepowtarzalnym ludowym charakterze.


2.
Drewniana kaplica przydrożna z XIX wieku poświęcona św. Józefowi stała w przysiółku Rędziny nad Sanem. Dziś jest to kaplica murowana, ponieważ tamta uległa zniszczeniu. Najstarsi mieszkańcy Rędzin przekazują opowieści, że w strumyku, który płynie obok kapliczki było źródełko. W nim matki moczyły pieluszki, gdy dzieci były chore, aby św. Józef opiekun Dzieciątka Jezus przywrócił dzieciom zdrowie. Tu odbywały się specjalne nabożeństwa do św. Józefa Patrona ludzi ciężkiej pracy.


3. Plebania w Pysznicy została wybudowana w 1906 roku przez ówczesnego proboszcza ks. Tomasza Grodeckiego, który zmarł nagle, a wnętrze plebani wykończył jego następca ks. Ignacy Pyzik. Na szczególną uwagę zasługuje jadalnia z ciekawym ściennym malowidłem, zabytkowy parkiet i piece kaflowe. Sama bryła budynku jest wyjątkowo interesujaca, a jej pomieszczenia były świadkami historycznych wydarzeń z pierwszej i drugiej wojny światowej. Obecnie budynek plebani jest w trakcie remontu.


4. Murowana kapliczka z 1910 roku poświecona Matce Bożej Częstochowskiej znajduje się w Sudołach na końcu ulicy Sanowej. Mieszkańcy Sudołów, mając daleko do kościoła w Pysznicy, postanowili wybudować przydrożną kapliczkę poświęconą Matce Najświętszej. Wdzięczni byli Bogu za to, że mieszkając tuż nad Sanem wiele razy uniknęli powodzi. Budowa kapliczki zwiazana jest także z patriotycznym zrywem niepodległościowym, jaki ogarnął kraj w 1910 roku. Inspiracją dumy narodowej była pięćsetna rocznica bitwy pod Grunwaldem. Zainicjowane obchody w Krakowie, odbiły się, szerokim echem w całym narodzie polskim i w każdym zakątku naszej ziemi. Z powodu braku remontów kapliczka uległa naturalnemu zniszczeniu pod wpływem czasu i warunków atmosferycznych. W roku 1986 proboszcz parafii ks. Jan Kłak zlecił Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków i wykonanie dokumentacji kapliczki. Po renowacji kapliczce przywrócono jej pierwotny wgląd. W odświętnej szacie nakryta miedzianą blachą, z odrestaurowanymi obrazami, czeka na konserwację malowidła ściennego. W przeszłości odprawiane były tu nabożeństwa w niektóre święta oraz majówki. Obecnie odbywa się tu święcenie pokarmów w Wielką Sobotę.


5. Kopiec Grunwaldzki znajduje się w centrum Pysznicy przy głównej drodze. Usypali go mieszkańcy w 1910r. w pięćsetną rocznicę bitwy pod Grunwaldem.

Kiedy tutejsze ziemie były w okowach zaborcy austriackiego.Od Krakowa w te okolice dotarły wieści, iż owa rocznica jest okazją , by dać świadectwo przywiązania do wiary, tradycji , do historii narodu i jego tożsamości. Maria Konopnicka na wspaniałą uroczystość patriotyczną w Krakowie połączoną z odsłonięciem Pomnika Grunwaldzkiego napisała ROTĘ, którą śpiewamy do dziś. Zainspirowany tymi wydarzeniami Związek Katolicko - Społeczny, do którego należało w rozległej parafii Pysznica 1000 osób, a któremu przewodniczył gospodarz Jan Ziarno, podjął się organizacji obchodów rocznicy. Inicjatywa spotkała się z poparciem społeczności. Największy udział mieli: Maria Bourdon - ówczesna nauczycielka, Kazimierz Szufel - kierownik szkoły oraz proboszcz parafii ks. Ignacy Pyzik. Usypany został KOPIEC GRUNWALDZKI. Na jego usytuowanie wybrano centrum Pysznicy. Do pracy zgłosili się wszyscy gospodarze, którzy na żelaznych furmankach wozili ziemię. Usypali dość wysoki kopiec i wznieśli na nim krzyż. Teren ogrodzili a obok zasadzili dwa dęby które rosną do dzisiaj. W owym czasie, biedną ludność nie stać było na inny pomnik, ale tym czynem udowodnili głebokie przywiązanie do spraw Ojczyzny i wykazali dojrzały patriotyczny.
Kopiec Grunwaldzki w Pysznicy widnieje w ogólnopolskim katalogu miejsc kultywujących pamięć zwycięstwa pod Grunwaldem.


6. Figurka Św. Jana Nepomucena ma około 100 lat. Kapliczka, która najpierw była drewniana, uległa zniszczeniu w 1938 roku. Później mieszkańcy Pysznicy wymurowali kapliczkę krytą gontem, która stała do 1992 roku. W 1992 roku mieszkańcy Sołtysów jako wotum za dar kapłaństwa księdza Mirosława Selwy, rozebrali starą kapliczkę i wybudowali nową. W 2002 roku dokonano renowacji figury Św. Jana Nepomucena, która nieodnawiana przez długie lata uległa zniszczeniu. Istnieje ustnie przekazywana informacja, że przy tej figurce modlili się kupcy jeżdżący po bursztyn nad Morze Bałtyckie. Na te tereny figurkę Św. Jana Nepomucena przywieźli Czesi. Propagując kult swojego patrona, jednoczesnie w ten sposób znaczyli trasy i szlaki, aby nie pobłądzić w drodze powrotnej.


7. Istnieje legenda o powstaniu naszego kościoła. Dawno temu do Puszczy Sandomierskiej przyjechał król na polowanie. Bardzo długo pędził za jakąś zdobyczą, nagle zobaczył pięknego i olbrzymiego jelenia, który miał w porożu widoczny krzyż. Król oznajmił: ,, To jest znak od Boga, więc tu powstanie Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego." Historia budowy obecnego kościoła jest następująca:
W wyniku działań I wojny światowej w 1914 r. drewniany zabytkowy kościół oraz dzwonnica zostały doszczętnie spalone. Budowę nowego murowanego kościoła rozpoczęto w 1925 r., wg projektu lwowskiego architekta Witolda Rawskiego. W 1926 r. kamień węgielny poświęcił Ordynariusz Diecezji Przemyskiej Ks. Bp Antoni Nowak. Kościół w stanie surowym ukończono w 1931r. Uroczystego poświęcenia kościoła dokonał Bp Franciszek Barda. Cegłę na budowę kościoła sprowadzano do Niska koleją. Do Pysznicy gospodarze wozili ją na furmankach z żelaznymi kołami. Bywało, że konie grzęzły w błotnistej drodze i aby dotrzeć do celu trzeba było zdejmować część ładunku. W latach 60 - tych z inicjatywy ks. Władysława Szubargi wykonano polichromię i zainstalowano organy. W tym czasie powstał również ołtarz główny z wyrzeźbioną przez krakowskiego artystę Jana Sieka sceną Ukrzyżowania. W ciągu ostatnich dwudziestu lat z inicjatywy obecnego proboszcza ks. Jana Kłaka wykonano szereg koniecznych prac: kościół został pokryty miedzianą blachą, zmieniono wystój prezbiterium, położono nową polichromię, zmodernizowano ogrzewanie, mieszkańcy Pysznicy ufundowali rzeźbione w drzewie lipowym stacje Drogi Krzyżowej, a w 2003 roku przeprowadzono remont organów.

 



 
Drewniana kapliczka
z I połowy XIX wieku


Iluzoryczne malowidła - wnętrze kapliczki
z I połowy XIX wieku


Obrazy olejne- wnętrze kapliczki z I połowy XIX wieku

Kopiec Grunwaldzki
1910 r.


Kościół Parafialny
p.w. Świętego Krzyża
1926-1931 r.

Obecny wystrój kościoła